ELEKTRİKLE ÇALIŞMALARDA İŞ
SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
Elektrik, (-)
negatif yük sahibi elektronların ve iyonların hareketi sonucu oluşan yük akımıdır.
Akım:İletkenden
birim zamanda geçen elektrik yüküdür. Elektronlar (-)’den (+) ya doğru akar.
Elektrik Akımı:
Elektronlar negatif (-) 'den pozitif (+) yönüne doğru hareket etmesine denir.
Birimi “Amper” dir.
Akım şiddeti
(Amper): Bir elektrik devresinden saniyede akan elektron miktarıdır. Bu yer
değiştirme güç
kaynağı içinde (-)'den (+)'ya doğru, devre içinde ise (+)'dan (-)'ye doğru olur.
Buna elektron akışı (akım) denir.
Gerilim farkı
(Volt): Bir devrenin iki ucu
(iki kutbu) arasındaki elektron sayısı
farkıdır.
Direnç (Ohm): Basit olarak elektrik akımına karşı
gösterilen zorluktur.
Güç (Watt):
Elektrikli alıcıların çalışmaları sırasında harcadıkları enerjidir.
Elektrikte gerilim ölçen aletlere voltmetre denir. Analog ve
dijital olmak üzere iki tipi vardır. Voltmetre
elektrik devrelerine paralel olarak bağlanır. Yani devrenin iki ucu
arasındaki potansiyel fark ölçüleceğinden bağlantı paralel yapılmalıdır,
Voltmetreler ölçme amacıyla bağlandıkları devrede önemli bir değişiklik
yapmamalı ve ölçme yaparken fazla güç sarfiyatı olmamalıdır.
Akımlar "Doğru Akım" (DC) ve "Alternatif
Akım" (AC) olarak ikiye ayrılır
Doğru akım
Zamana bağlı
olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akıma doğru akım denir. Doğru
akım genelde elektronik devrelerde kullanılır. En ideal
doğru akım en sabit olanıdır.
En sabit doğru akım kaynakları da pillerdir. Birde
evimizdeki alternatif akımı doğru
akıma dönüştüren doğrultmaçlar vardır. Bunların da daha
sabit olması için DC
kaynağa Regüle Devresi eklenir.
Alternatif (değişken) Akım
Zamana bağlı
olarak yönü ve şiddeti değişen akıma alternatif akım denir. Alternatif
akım büyük elektrik devrelerinde ve yüksek güçlü elektrik
motorlarında kullanılır.
Evlerimizdeki elektrik alternatif akım sınıfına girer.
Buzdolabı, çamaşır makinesi,
bulaşık makinesi, aspiratör ve vantilatörler direk
alternatif akımla çalışırlar.
Televizyon, müzik seti ve video gibi cihazlar ise bu
alternatif akımı doğru akıma
çevirerek kullanırlar.
ÖZEL NOTLAR
Statik elektrik
oluşabilecek durumlar ile statik elektriğe karşı alınacak tedbirler şunlardır:
·
Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu
yerler ile bu maddelerin yakınındaki yerlerde statik elektrik yüklerinin
meydana gelmesine karşı nemlendirme, topraklama ve iyonizasyon gibi uygun
tedbirler alınmalıdır. Statik elektriği iletmeyen malzemelerin kullanılmasından
mümkün olduğu kadar kaçınılmalıdır.
·
Sıvı parlayıcı ve patlayıcı maddelerin çok büyük
akma hızları ile doldurulup boşaltılmalarından, sıçramalı ve yüksek basınçla
doldurulmalarından kaçınılmalıdır
·
Parlayıcı sıvıların konulduğu bütün depolar,
boru donanımları ve boru bağlantıları statik elektriğe karşı uygun şekilde
topraklanmalıdır. Depoların parlayıcı sıvılarla doldurulması ve boşaltılmasında
araç ile depo arasında topraklama hattı bağlantısı yapılmalı ve statik
elektriğe karşı tedbirler alınmalıdır.
·
Lastik tekerlekler üzerinde hareket eden
tankerler yüklü oldukları statik elektrikten tamamen arındırılmadıkça dolum
yerlerine sokulmamalıdır.
·
Öğütülerek toz haline getirilmiş maddelerin
pnömatik konveyörlerle taşındığı hallerde, statik elektriğe karşı konveyörün
metal boruları bütün hat boyunca birbirine iletken bağlantılı olmalı ve
topraklanmalı, titan, alüminyum ve magnezyum ince tozlarının taşındığı yerlere
statik elektrik dedektörleri veya benzeri uygun tertibat konulmalıdır.
·
Statik elektik birikmelerine karşı, gerekli
yeriere statik elektrik yük gidericileri ve nötralizatörler konulmalı veya
uygun diğer tedbirler alınmalıdır,
·
Tabanca boyası yapılan tesislerde boyanacak veya
verniklenecek metal parçalar, boyama hücrelerinin
bütün metal kısımları ile davlumbazlar, kaplar, emme tertibatı ve boya
tabancaları uygun şekilde topraklanmış olmalıdır.
·
Sentetik akaryakıt kapları iletken maddelerle
kaplanmalı, metal boyalarla boyama ya da iletken ağ geçirme işlemleri
uygulanmalı yahut bu cins kaplar toprak içine yerleştirilmelidir. Sentetik
kaplara iletken yüzeyler kazandırılması halinde bu yüzeyler doldurma ve boşaltmadan
önce topraklanmalıdır.
·
Akaryakıt depolama tankları akaryakıt
doldurulduktan sonra ilgili standartlara uygun olarak gerekli bir süre
dinlendirilmelidir.
Elektrik kazalarında etkili
faktörler özetle şunlardır:
·
Tehlikeli akımın cinsi (doğru akım veya
alternatif akım)
·
Etkileyen gerilimin büyüklüğü
·
Akım büyüklüğü ve şiddeti
·
Akım şiddetinin yönü ve izlediği yol
·
Akım alternatif ise frekansı
·
Akımın etki yaptığı süre
·
Akımı taşıyan bağlantılar
·
Elektrik devresinde izole edilmemiş noktaların
bulunması
·
Kaza sırasında vücudun gösterdiği diren
·
Devre topraktan tamamlanmış ise toprağın kuru ve
ıslak olma durumu
·
Ellerin kuru, ıslak, terli veya nasırlı olması
·
Akım kaynağı ile kazalı arasında akımı
engelleyici maddelerin bulunması
Elektrik
çarpmasından korumak için genel olarak kullanılabilecek düzenler şunlardır:
·
Koruyucu yalıtma
·
Üzerinde durulan yerin yalıtılması
·
Küçük gerilim kullanma
·
Topraklama
Elektrik kabloları
gerilim değerine uygun olarak yalıtılmalı ve bu kablolarla bunların bağlantı ve
kontrol tertibatı dış etkilere karşı uygun şekilde korunmalıdır. Kaynak tesisleri, tavlama ve
eritme ocakları ile elektroliz tesisleri gibi elektrokimyasal tesislerde teknik
bakımdan veya işletme bakımından dokunmaya karşı koruma yapılamazsa,
çalışma zemininin yalıtılması, yalıtkan ayakkabı kullandırılması ve yalıtkan
aygıtlar verilmesi gibi tedbirler alınmalıdır. Ayrıca, tesisin uygun yerlerine
gerekli ikaz levhaları asılarak çalışanlar uyarılmalıdır. Yalıtılan çalışma zemininin
izolasyon direnci ölçülerek uygunluğu tespit edilmelidir.
Fişler, aynı
tesiste kullanılan farklı gerilimler için kullanılan prizlere sokulmayacak yapı
ve özellikte olmalıdır. Ara fiş ve priz düzenlerinin yalıtkan düzenekleri
uygun şekilde korunmalıdır. Kırık ve çatlak fiş ve prizler kullanılmamalıdır.
Fiş ve priz sisteminde topraklama kontak elemanları, akım kontak elemanlarından
önce bağlantıyı sağlamalıdır.
Transformatör,
kondansatör ve benzerlerinin konulduğu işyerlerinin yeteri kadar havalandırılması
sağlanmalı ve duvarları ile kapıları yangına dayanıklı olmalıdır.
Transformatör, kondansatör ve benzerleri, şarj kalıntılarını önleyecek şekilde
bağlanmış ve kontrol edilmiş olmalı ve bu teçhizatın bulunduğunu bildiren ve
bunlara dokunulmadan önce alınması gereken tedbirleri açıklayan levhalar uygun
yerlere konmalıdır. İşyerine konacak hava soğutmalı transformatörleri yanabilir
malzemelerden yeteri kadar uzakta bulunmalı veya yanabilir maddelerden, ısı
geçirmeyen ve yanmayan bir bölme ile ayrılmış ya da uygun şekilde kapatılmış
olmalıdır.
Transformatörler
ve kondansatör merkezlerindeki diğer yüksek gerilim cihazları, parmaklıklı veya
kafes telli kapılar ile kapalı özel hücrelere yerleştirilmiş olmalıdır. Yüksek
gerilim hücrelerinde yalıtılmış tabure, kauçuk eldivenler, neon lambalı ıstankalar,
manevra çubuğu, yangın söndürme cihazları, topraklama ve kısa devre teçhizatı
ile manevra talimatı hariç tabela vb. bulundurulmalıdır.
Yüksek gerilim
tesislerinde çalışmaya başlamadan önce aşağıdaki tedbirler alınmalıdır:
·
İşe başlamadan görev emri ve çalışma izni formu
düzenlenmeli ve çalışma yapılacak tesisin özelikleri çalışanlara
bildirilmelidir.
·
Yüksek gerilim tesislerinde enerji kesme ve
yeniden enerji verme işlemleri bir tutanakla kayıt altına alınmalı ve bu
tutanak işyerinde bulundurulmalıdır.
·
Üzerinde çalışma yapılacak teçhizatı gerilimsiz
bırakmak için kesiciler ve ayırıcılar açılmalıdır.
·
Birden fazla kaynaktan beslenen elektrik
tesisatında, kablo veya hava hatları üzerinde onarıma girişilmeden önce akım
her yönden kesilmelidir.
·
Elektrik şebekelerinin bakım, onarım ve yenileme
işlerine başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde jeneratör
bağlı olup olmadığı araştırılmalı ve ters besleme olup olmadığı tespit
edilmelidir. Ayrıca, bu jeneratörlerde enversör şalter bulunmalıdır.
·
Kesici ve ayırıcının her fazının açık olduğu
gözle ve araç ile teker teker kontrol edilmelidir.
·
Kesici ve ayırıcılar açık durumda
kilitlenmelidir.
·
Kesme cihazları ve kumanda tertibatı üzerine
ikaz levhası aşılmalıdır.
·
Kilitleme tertibatı mevcut değilse, kesici ve
ayırıcının yanında bir nöbetçi bulunmalıdır.
·
Çalışma yerinde gerilim yokluğu kontrol
edilmelidir.
·
Bir enerji hattında bakım ve onarım çalışması
yapılacağında, bu hattı kesen başka bir enerji hattının bulunup bulunmadığı
araştırılıp tespit edilmelidir. Mevcut olduğu takdirde, çalışma yapılan hattı
etkileyip gerilim altında bırakma tehlikesine karşı gerekli tedbirler
alındıktan sonra çalışmaya başlanmalıdır.
·
Onarılacak hava hatlarının her iki tarafı
devreden çıkarıldıktan sonra çalışma yerinde gerilim yokluğu tespit edilmeli,
gerilim yokluğu tespit edildikten sonra çalışma yerinin yakınında ve çalışma
yerini besleyebilen bütün kollar üzerinde topraklama ve kısa devre işlemleri yapılmalıdır.
Çalışma süresince kısa devre ve topraklama tedbiri kaldırılmamalıdır.
·
Topraklama ve kısa devre işlerinde yalıtkan
eldiven, baret, yalıtkan ayakkabı, yalıtkan halı veya tabure ile yalıtkan
ıstankalar kullanılmalıdır.
·
Çalışma yeri, gerektiğinde levha, bayrak, flama
ve bariyerler gibi işaretlerle sınırlandırılmalıdır.
İşçi Sağlığı ve iş Güvenliği Tüzüğü'nün 125. maddesine
göre; gerilim altındaki elektrik tesis ve cihazlarında çıkan yangınlarda
karbondioksitli, bikarbonat tozlu veya benzeri etkili diğer tiplerde yangın
söndürme cihazları, gerilim değeri ve tesis ile söndürme cihazları arasındaki
uzaklıklara ait aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurularak kullanılacaktır.
15 kV'a kadar
gerilimli tesislerde :1 metre
15-35 kV'a kadar
gerilimli tesislerde: 2 metre
35 kV'dan yukarı
gerilimli tesislerde : 3 metre
Metallerde Elektrik
Akımı: Katı iletken metal, hareketli veya serbest elektronlara sahiptir.
Bu elektronlar metalin kristal yapısına bağlıdırlar,
fakat herhangi bir atoma bağlı değillerdir.
Herhangi bir dış elektriksel alan uygulamadan bile bu
elektronlar ısı enerjisinden dolayı rastgele hareket ederler. Fakat normalde
bir metaldeki net akım sıfırdır.
Elektrolitlerde
Elektirik Akımı: Elektrolitler içlerinde elektrik akımını mümkün kılacak serbest
iyonlar bulunduran maddelerdir. Elektrokimyasal hücreler bir elektrolit ve bu elektrolide
yerleştirilmiş elektrotlardan oluşur. Bu hücreler kimyasal enerjiyi elektrik enerjisine
çevirmek (pil) yada elektrik enerjisi kullanarak bir kimyasal tepkimeyi gerçekleştirmek
için (elektroliz) kullanılırlar.
Elektrik akımı
galvonometre ile ölçülür.
Doğru Akım:
Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişmeyen akıma denir. Genelde elektronik
devrelerde kullanılır. En ideal doğru akım en sabit olanıdır. En sabit doğru akım
kaynakları da pillerdir.
Alternatif Akım:
Zamana bağlı olarak yönü ve şiddeti değişen akıma denir. Büyük elektrik evrelerinde
ve yüksek güçlü elektrik motorlarında kullanılır. Evlerimizdeki elektrik,
alternatif akım sınıfına girer. Buzdolabı, çamaşır makinesi, alternatif akımla çalışırlar.
Televizyonlarda alternatif akımı doğru akıma çevirerek kullanırlar.
Küçük Gerilim: Anma gerilimi 50 Volt’a
kadar olan gerilim değeridir.
Tehlikeli Gerilim:
Etkin değeri alternatif akımda 50 Volt’un doğru akımda 120 Volt’
un üstünde olan, yüksek gerilimde ise, hata süresine bağlı olarak değişen
gerilimdir.
Alçak Gerilim:
Etkin değeri 1000 Volt ya da 1000 Volt’ un altında olan fazlar arası
gerilimdir.
Yüksek Gerilim:
Etkin değeri 1000 Volt’ un üzerindeki fazlar arası gerilimdir.
Frekans(Hz):
Birim zamandaki salınım sayısıdır.
Elektrik Akımının İnsan
Vücudundaki etkileri
1. Alçak gerilim değerlerinde iletim yolu dolaşım sistemi
yani kalp üzerinden(şok) meydana gelir.
2. Yüksek gerilimlerde vücuda uygulanan elektriksel alan şiddetinin
daha fazla olması nedeniyle dolaşım sistemi dışındaki birçok organ da iletken
hale gelir.
3. Özellikle iletim yolunda bulunan deri dokusunun direnç
etkisi nedeniyle aşırı ısı doku yanmasına neden olur
4. İnsan vücudu toplam direnci 2500 ohm alınıp, insan için
tehlikesiz akım 20 mA alınırsa 50
voltluk bir temas gerilimi sınır değer olarak kabul edilebilir. Bu nedenle
50 voltun üzerindeki şebeke (50 Hz) gerilimi tehlikeli gerilim olarak kabul
edilir.
İnsan vücudundan
geçen 50 Hz’
lik alternatif akımın farklı şiddetlerinin fizyolojik etkileri:
Akım şiddeti
Fizyolojik belirtisi .
–
0.01 mA
Akımın hissedilme sınırı, elde gıdıklanma
–
1-5 mA
Elde uyuşma, el ve kol hareketinin zorlaşması
–
5-15 mA
Elde, kolda kramp başlaması, tansiyon yükselmesi
–
15-25 mA
Kasılmalar artar, ancak kalp etkilenmez
–
25-80 mA
Tahammül edilebilir akım şiddetidir
–
80-100 mA
Kalpte fibrilasyon meydana gelir, şuur kaybolur
Çalışanları Elektrik Çarpmasından
Korumak
1. Koruyucu yalıtma:
Normalde gerilim altında olmayan ancak yalıtım hatası sonucu elektriklenebilen
parçaların izoleli yapılmasıdır Elektrik işlerinde kullanılan penseler, karga
burunlar, tornavidalar ve vb.
2. Üzerinde
durulan yerin yalıtılması: Yerleri değişmeyen sabit elektrikli makine ve
araçlarla, elektrik panolarının taban alanına tahta ızgara, lastik paspas vb.
konulmak suretiyle yapılan bir korunma önlemidir.
3. Küçük gerilim
kullanma: Elektrikli araçların 42 voltluk gerilimle çalıştırılmasıdır. Bu
korunma önlemi yapılan elektrikli araçları ayrıca topraklamaya gerek yoktur.
Kazan içinde veya dar ve iletken kısımları bulunan yerlerle, ıslak yerlerde,
alternatif akım ile çalışan lambalarda küçük gerilim kullanılmalı.
4. Sıfırlama:
Elektrikli makine ve araçların gövde kısımlarının (yani şaselerinin) nötr
iletkenine bağlanmasıdır. Ancak nötr hattına doğrudan doğruya bağlamak için en
az 10 mm². kesitinde bakir iletken kullanılması
zorunlu.
5. Topraklama:
Elektrik enerjisinin kullanıldığı yerlerde, üzerinde akım taşıyabilecek madeni
kısımların toprak ile yapılan elektriksel bağlantı düzenine topraklama denir.
Topraklama bakir veya alüminyumdan yapılmış olmalı, Direnci 10 ohm‘
dan büyüklere ek topraklama levhası konur. Radyoaktif paratonerlerin direnci 5
ohm küçük olur.
6. Kacak akım rölesi
:Tüketici devrede, gelen ve giden akımların birbirlerine eşit olmadığı
durumlarda, devreyi otomatik olarak kesen bir koruma cihazıdır. Kacak akım rölesinde
toprak hattına da gerek yoktur.
Elektrik İle İlgili
Fen Adamlarının Yetkileri
|
Elk. İç tesisi
plan, proje hazırlanması ve imzalanması işleri
|
Elk. iç tesisi
yapım
işleri
|
İşletme ve bakım
işleri
|
1. Grup
|
50 KW
|
150 KW 400V
|
1500 KW 35 KV
|
2. Grup
|
30 KW
|
125 KW 400V
|
1000 KW 35 KV
|
3. Grup
|
16 W
|
75 KW 400V
|
500 KW 400 V
|
1. Elektrik tesislerindeki kesiciler, ayırıcılar her türlü
havada devreyi tam ve güvenli biçimde ayırmış olmalı
2. Kısa devre ve topraklama işlemi çalışma yerinin en yakın
kısımları üzerinde ve her iki ucunda yapılmalı
3. Açık hava
elektrik tesisleri en az 180 santimetre yükseklikteki duvar veya tel kafes çitle
çevrilmiş olmalı, ikaz levhaları takılmalı, giriş kapıları kilitli olmalıdır.
4. Elektrik şebekelerinin bakım, onarım, yenileme işlerine
başlamadan önce, bu şebekelerden beslenen tüketicilerde jeneratör bağlı olup
olmadığı araştırılmalı, ters besleme olup olmadığı tespit edilmelidir. Jeneratörlerde
enversör şalter bulunmalıdır. Jeneratör ile şebekeyi ayıran elemana Enversör şalter
denir.
5. Alternatif veya doğru akım devrelerinde kullanılan
sigortalar kapalı bir tablo içine monte edilmeli, değeri 32 amper’
in üstünde olan sigortalar en az bir şalter veya anahtarla kontrol altına alınmalıdır
6. Gerilim altındaki kısımların dokunmaya karşı gerilimi
50 Volttan yukarı olan alternatif veya 120 Volt’ tan yukarı olan doğru akımlı bölümleri
devreleri yalıtılmış olmalı
7. Statik elektriğe karşı, gerekli yerlere statik
elektrik yük gidericileri ve nötralizatörler konulmalı
8. Parlayıcı, patlayıcı tehlikeli ve zararlı maddeler
bulunan yerlerde, aydınlatma devresi de dahil olmak üzere elektrik tesisatı bir
yılı geçmeyen sürelerde ehliyetli elemanlar tarafından kontrol ve bakıma tabi
tutulmalı.
9. Topraklama tesisatı periyodik olarak en az yılda bir,
yer değiştirebilen işletme elemanları için altı ayda bir defa yetkili teknik
elemanlar tarafından muayene ve ölçümleri yapılmalıdır.
10. Elektrik üretim, iletim ve dağıtım tesislerinin
topraklama tesisatı, hatlar hariç 2 yılda bir, enerji nakil ve dağıtım hatlarının
topraklamaları ise en geç 5 yılda bir muayene ve denetlemeye tabi tutulmalı,
kaydedilmeli.
11. Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan diğer koruyucu
tertibat en az yılda 1 defa ehliyetli elektrikçiye kontrol ettirilmeli, düzenlenen
belge işyerinde bulundurulmalıdır
12. İnşaat şantiyeleri ile açık çalışma yerlerinde kullanılan
elektrikli el aletleri küçük gerilim veya 1/1 oranlı, güvenlik transformatöründen
elde edilen gerilimle çalıştırılmalı veya özel imal edilmiş çift yalıtkanlı
olmalıdır.
13. Güvenlik transformatörü kullanılması halinde çıkış
devresine yalnız 1 adet elektrikli el aleti bağlanmalıdır
14. Alçak, Yüksek Gerilim arasındaki sınır gerilim değeri
1000 V ,Tehlikeli Gerilimin alt sınır değeri 50 V
15. Parlayıcı,
patlayıcı ve yanıcı maddelerin imal edildiği, işlendiği veya depolandığı
yerler, su depoları gibi yüksek yerler, yıldırıma yıldırımlık tesisatı ile,
hava hatları uygun kapasitedeki parafudr
ile korunacaktır.
16. Son yıllarda büyük kullanım alanı bulmuş olan yeni
bir kesici tipi olan, açma sırasında ark üzerine Sabit basınçlı gaz üflenerek
arkı söndürülen, yanmayan, Dielektrik dayanımı yüksek ve zehirsiz olan gaz SF6
17. Alçak gerilim tesislerinde dolaylı dokunmaya karşı önemli
ve en çok uygulanan, hata akımı ile faaliyete geçen devre elemanları ile sağlanan
koruma yöntemi Beslemenin otomatik olarak kesilmesi yöntemidir.
18. 250-450 kV
gerilime yaklaşma mesafesi 3,5 m dir.
19. Yer altı kablolarında yapılacak bir işlemde, elektrik
kesilmesinden hemen sonra Kapasitif boşaltmayı temin için, üzerinde çalışılması
gereken kabloların bütün iletkenleri kısa devre edilmeli ve topraklanmalıdır
20. Sabit olmayan tesislerde topraklama kontrolü 6 ayda
bir yapılmalıdır
21. Havai hat ağaç direklerinde yapılacak çalışmalara başlanmadan
önce izolatör sıkı bağları çözülmelidir.
ELEKTRİK İÇ
TESİSLERİNDE GÜVENLİK
Fiş-Priz Sistemleri:
·
Fişler, aynı tesiste kullanılan farklı
gerilimler için kullanılan prizlere sokulmayacak yapı ve özellikte olmalıdır.
·
Ara fiş-priz düzenlerinin yalıtkan düzenekleri
uygun şekilde korunmalıdır. Kırık ve çatlak fiş-prizler kullanılmamalıdır.
·
Fiş ve priz sisteminde topraklama kontak
elemanları akım kontak elemanlarından önce bağlantıyı sağlamalıdır.
Sigortalar:
Alternatif veya doğru akım devrelerinde kullanılan
sigortalar kapalı bir tablo içine
monte edilmeli, değeri 32 amper’ in üstünde olan
sigortalar en az bir şalter veya
anahtarla kontrol altına alınmalıdır. Bu şalter ve
anahtarla akım kesilmeden tablo
kutusu kapağı açılmamalı ve bu kapak kapanmadan akım
verilmemelidir. Yüksek
kesme güçlü şalterle enerji verilmesi sırasında şalter
patlaması riskine karşı gerekli
tedbirler alınmalıdır.
Gerilim altındaki
bölümler:
Gerilim altındaki kısımların dokunmaya karşı gerilimi 50
Volt’tan yukarı olan alternatif
veya 120 Volt’ tan yukarı olan doğru akımlı bölümleri
devreleri yalıtılmış olmalı ya da
doğrudan doğruya dokunmaya karşı korunmuş olmalıdır.