İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
RİSK DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu
Yönetmelikte geçen;
ç) Önleme: İşyerinde
yürütülen işlerin bütün safhalarında iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili
riskleri ortadan kaldırmak veya azaltmak için planlanan ve alınan tedbirlerin
tümünü,
d) Ramak kala olay:
İşyerinde meydana gelen; çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma
potansiyeli olduğu halde zarara uğratmayan olayı,
e) Risk: Tehlikeden
kaynaklanacak kayıp, yaralanma ya da başka zararlı sonuç meydana gelme
ihtimalini,
f) Risk değerlendirmesi:
İşyerinde var olan ya da dışarıdan gelebilecek tehlikelerin belirlenmesi, bu
tehlikelerin riske dönüşmesine yol açan faktörler ile tehlikelerden kaynaklanan
risklerin analiz edilerek derecelendirilmesi ve kontrol tedbirlerinin
kararlaştırılması amacıyla yapılması gerekli çalışmaları,
g) Tehlike: İşyerinde
var olan ya da dışarıdan gelebilecek, çalışanı veya işyerini etkileyebilecek
zarar veya hasar verme potansiyelini, ifade eder.
İşveren Yükümlülüğü ve
Risk Değerlendirmesi Ekibi
İşveren yükümlülüğü
MADDE 5 – (1) İşveren; çalışma ortamının ve
çalışanların sağlık ve güvenliğini sağlama, sürdürme ve geliştirme amacı ile iş sağlığı ve güvenliği yönünden risk
değerlendirmesi yapar veya yaptırır.
(2) Risk değerlendirmesinin gerçekleştirilmiş olması; işverenin,
işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması yükümlülüğünü ortadan
kaldırmaz.
(3) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen
kişi veya kişilere risk değerlendirmesi ile ilgili ihtiyaç duydukları her türlü
bilgi ve belgeyi temin eder.
Risk değerlendirmesi ekibi
MADDE 6 – (1)
Risk değerlendirmesi, işverenin oluşturduğu bir ekip tarafından
gerçekleştirilir. Risk değerlendirmesi ekibi aşağıdakilerden oluşur.
a) İşveren veya işveren vekili.
b) İşyerinde sağlık ve güvenlik hizmetini yürüten iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri.
c) İşyerindeki çalışan
temsilcileri.
ç) İşyerindeki destek
elemanları.
d) İşyerindeki bütün birimleri temsil edecek şekilde belirlenen
ve işyerinde yürütülen çalışmalar, mevcut veya muhtemel tehlike kaynakları ile
riskler konusunda bilgi sahibi çalışanlar.
(2) İşveren, ihtiyaç duyulduğunda bu ekibe destek olmak üzere
işyeri dışındaki kişi ve kuruluşlardan hizmet alabilir.
(3) Risk değerlendirmesi çalışmalarının koordinasyonu işveren
veya işveren tarafından ekip içinden görevlendirilen bir kişi tarafından da
sağlanabilir.
(4) İşveren, risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen
kişi veya kişilerin görevlerini yerine getirmeleri amacıyla araç, gereç, mekân
ve zaman gibi gerekli bütün ihtiyaçlarını karşılar, görevlerini yürütmeleri
sebebiyle hak ve yetkilerini kısıtlayamaz.
(5) Risk değerlendirmesi çalışmalarında görevlendirilen kişi
veya kişiler işveren tarafından sağlanan bilgi ve belgeleri korur ve gizli
tutar.
Risk Değerlendirmesi
Aşamaları
Tehlikelerin tanımlanması
MADDE 8 – (1)
Tehlikeler tanımlanırken çalışma ortamı,
çalışanlar ve işyerine ilişkin ilgisine göre asgari olarak aşağıda belirtilen
bilgiler toplanır.
a) İşyeri bina ve eklentileri.
b) İşyerinde yürütülen faaliyetler ile iş ve işlemler.
c) Üretim süreç ve teknikleri.
ç) İş ekipmanları.
d) Kullanılan maddeler.
e) Artık ve atıklarla ilgili işlemler.
f) Organizasyon ve hiyerarşik yapı, görev, yetki ve
sorumluluklar.
g) Çalışanların tecrübe ve düşünceleri.
ğ) İşe başlamadan önce ilgili mevzuat gereği alınacak çalışma
izin belgeleri.
h) Çalışanların eğitim,
yaş, cinsiyet ve benzeri özellikleri ile sağlık gözetimi kayıtları.
ı) Genç, yaşlı, engelli,
gebe veya emziren çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar ile kadın
çalışanların durumu.
i) İşyerinin teftiş
sonuçları.
j) Meslek hastalığı
kayıtları.
k) İş kazası kayıtları.
l) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden
olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan olaylara
ilişkin kayıtlar.
m) Ramak kala olay kayıtları.
n) Malzeme güvenlik bilgi
formları.
o) Ortam ve kişisel maruziyet düzeyi ölçüm sonuçları.
ö) Varsa daha önce yapılmış risk değerlendirmesi çalışmaları.
p) Acil durum planları.
r) Sağlık ve güvenlik planı ve patlamadan korunma dokümanı gibi
belirli işyerlerinde hazırlanması gereken dokümanlar.
(3) Toplanan bilgiler ışığında; iş sağlığı ve güvenliği ile
ilgili mevzuatta yer alan hükümler de dikkate alınarak, çalışma ortamında
bulunan fiziksel, kimyasal, biyolojik, psikososyal, ergonomik ve benzeri
tehlike kaynaklarından oluşan veya bunların etkileşimi sonucu ortaya
çıkabilecek tehlikeler belirlenir ve kayda alınır. Bu belirleme yapılırken
aşağıdaki hususlar, bu hususlardan etkilenecekler ve ne şekilde
etkilenebilecekleri göz önünde bulundurulur.
a) İşletmenin yeri nedeniyle ortaya çıkabilecek tehlikeler.
b) Seçilen alanda, işyeri bina ve eklentilerinin plana uygun
yerleştirilmemesi veya planda olmayan ilavelerin yapılmasından kaynaklanabilecek
tehlikeler.
c) İşyeri bina ve eklentilerinin yapı ve yapım tarzı ile seçilen
yapı malzemelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler.
ç) Bakım ve onarım işleri de dahil işyerinde yürütülecek her
türlü faaliyet esnasında çalışma usulleri, vardiya düzeni, ekip çalışması,
organizasyon, nezaret sistemi, hiyerarşik düzen, ziyaretçi veya işyeri çalışanı
olmayan diğer kişiler gibi faktörlerden kaynaklanabilecek tehlikeler.
d) İşin yürütümü, üretim teknikleri, kullanılan maddeler, makine
ve ekipman, araç ve gereçler ile bunların çalışanların fiziksel özelliklerine
uygun tasarlanmaması veya kullanılmamasından kaynaklanabilecek tehlikeler.
e) Kuvvetli akım, aydınlatma, paratoner, topraklama gibi
elektrik tesisatının bileşenleri ile ısıtma, havalandırma, atmosferik ve
çevresel şartlardan korunma, drenaj, arıtma, yangın önleme ve mücadele ekipmanı
ile benzeri yardımcı tesisat ve donanımlardan kaynaklanabilecek tehlikeler.
f) İşyerinde yanma, parlama veya patlama ihtimali olan
maddelerin işlenmesi, kullanılması, taşınması, depolanması ya da imha
edilmesinden kaynaklanabilecek tehlikeler.
g) Çalışma ortamına ilişkin hijyen koşulları ile çalışanların
kişisel hijyen alışkanlıklarından kaynaklanabilecek tehlikeler.
ğ) Çalışanın, işyeri içerisindeki ulaşım yollarının kullanımından
kaynaklanabilecek tehlikeler.
h) Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yeterli
eğitim almaması, bilgilendirilmemesi, çalışanlara uygun talimat verilmemesi
veya çalışma izni prosedürü gereken durumlarda bu izin olmaksızın
çalışılmasından kaynaklanabilecek tehlikeler.
Risk kontrol adımları
MADDE 10 – (1) Risklerin kontrolünde şu adımlar uygulanır.
a) Planlama: Analiz
edilerek etkilerinin büyüklüğüne ve önemine göre sıralı hale getirilen
risklerin kontrolü amacıyla bir planlama yapılır.
b) Risk kontrol
tedbirlerinin kararlaştırılması: Riskin tamamen bertaraf edilmesi, bu
mümkün değil ise riskin kabul edilebilir seviyeye indirilmesi için aşağıdaki
adımlar uygulanır.
1) Tehlike veya tehlike kaynaklarının ortadan kaldırılması.
2) Tehlikelinin, tehlikeli olmayanla veya daha az tehlikeli
olanla değiştirilmesi.
3) Riskler ile kaynağında
mücadele edilmesi.
c) Risk kontrol tedbirlerinin uygulanması: Kararlaştırılan
tedbirlerin iş ve işlem basamakları, işlemi yapacak kişi ya da işyeri bölümü,
sorumlu kişi ya da işyeri bölümü, başlama ve bitiş tarihi ile benzeri bilgileri
içeren planlar hazırlanır. Bu planlar işverence uygulamaya konulur.
ç) Uygulamaların izlenmesi: Hazırlanan planların uygulama
adımları düzenli olarak izlenir, denetlenir ve aksayan yönler tespit edilerek
gerekli düzeltici ve önleyici işlemler tamamlanır.
(2) Risk kontrol adımları
uygulanırken toplu korunma önlemlerine, kişisel korunma önlemlerine göre
öncelik verilmesi ve uygulanacak önlemlerin yeni risklere neden olmaması
sağlanır.
(3) Belirlenen risk için kontrol tedbirlerinin hayata
geçirilmesinden sonra yeniden risk seviyesi tespiti yapılır. Yeni seviye, kabul
edilebilir risk seviyesinin üzerinde ise bu maddedeki adımlar tekrarlanır.
Dokümantasyon
MADDE 11 – (1)
Risk değerlendirmesi asgarî aşağıdaki hususları kapsayacak şekilde dokümante
edilir.
a) İşyerinin unvanı, adresi ve
işverenin adı.
b) Gerçekleştiren
kişilerin isim ve unvanları ile bunlardan iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi
olanların Bakanlıkça verilmiş belge bilgileri.
c) Gerçekleştirildiği tarih ve geçerlilik tarihi.
ç) Risk değerlendirmesi işyerindeki farklı bölümler için ayrı
ayrı yapılmışsa her birinin adı.
d) Belirlenen tehlike kaynakları ile tehlikeler.
e) Tespit edilen riskler.
f) Risk analizinde kullanılan yöntem veya yöntemler.
g) Tespit edilen risklerin önem ve öncelik sırasını da içeren
analiz sonuçları.
ğ) Düzeltici ve önleyici kontrol tedbirleri, gerçekleştirilme
tarihleri ve sonrasında tespit edilen risk seviyesi.
(2) Risk değerlendirmesi dokümanının sayfaları
numaralandırılarak; gerçekleştiren kişiler tarafından her sayfası paraflanıp,
son sayfası imzalanır ve işyerinde saklanır.
(3) Risk değerlendirmesi dokümanı elektronik ve benzeri
ortamlarda hazırlanıp arşivlenebilir.
Risk değerlendirmesinin yenilenmesi
MADDE 12 – (1)
Yapılmış olan risk değerlendirmesi; tehlike sınıfına göre çok tehlikeli, tehlikeli ve az tehlikeli işyerlerinde sırasıyla en geç
2, 4 ve 6 yılda bir yenilenir.
(2) Aşağıda belirtilen durumlarda ortaya çıkabilecek yeni
risklerin, işyerinin tamamını veya bir bölümünü etkiliyor olması göz önünde
bulundurularak risk değerlendirmesi tamamen veya kısmen yenilenir.
a) İşyerinin taşınması veya binalarda değişiklik yapılması.
b) İşyerinde uygulanan teknoloji, kullanılan madde ve
ekipmanlarda değişiklikler meydana gelmesi.
c) Üretim yönteminde değişiklikler olması.
ç) İş kazası, meslek hastalığı veya ramak kala olay meydana
gelmesi.
d) Çalışma ortamına ait sınır değerlere ilişkin bir mevzuat
değişikliği olması.
e) Çalışma ortamı ölçümü ve sağlık gözetim sonuçlarına göre
gerekli görülmesi.
f) İşyeri dışından kaynaklanan ve işyerini etkileyebilecek yeni
bir tehlikenin ortaya çıkması.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder